ارتجاع مشرکان (قرآن)مشرکان از تفکرات ارتجاعی برخوردار هستند. در این مقاله، آیات مرتبط با ارتجاع مشرکان معرفی می‌شوند. ۱ - مصداق ارتجاع مشرکاندلبستگى اشراف به آيين گذشتگان خويش، از مصاديق ارتجاع: ۱. «حتی اذا اخذنا مترفیهم بالعذاب اذا هم یجـرون• قد کانت ءایـتی تتلی علیکم فکنتم علی اعقـبکم تنکصون؛تا زماني كه متنعمان مغرور آنها در چنگال عذاب گرفتار سازيم در اين هنگام ناله هاي دردناك و استغاثه آميز سر ميدهند! (آيا فراموش كرده ايد كه) در گذشته آيات من بطور مداوم بر شما خوانده مي‌شد اما شما اعراض مي‌كرديد و به عقب باز مي‌گشتيد؟!» مرجع ضمیر «هم» در «مترفیهم» مشرکان هستند. ۲ - آثار ارتجاع مشرکانآثار تفکر ارتجاعی مشرکان عبارتند از: ۲.۱ - مقاومت در برابر احکام اسلاممشرکان صدر اسلام، وفادار به سنت‌های جاهلی در برابر احکام و مقررات دین اسلام: ۱. «واذا قیل لهم اتبعوا ما انزل الله قالوا بل نتبع ما الفینا علیه ءاباءنا...؛و هنگامي كه به آنها گفته شود از آنچه خدا نازل كرده است پيروي كنيد، ميگويند: بلكه ما از آنچه پدران خود را بر آن يافتيم پيروي مي‌نمائيم....» ۲. «ما جعل الله من بحیرة ولا سآئبة ولا وصیلة ولا حام ولـکن الذین کفروا یفترون علی الله الکذب... • واذا قیل لهم تعالوا الی مآ انزل الله والی الرسول قالوا حسبنا ما وجدنا علیه ءابآءنآ...؛ خداوند هيچگونه بحيره و سائبه و وصيله و حام قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حيوانات اهلي كه در زمان جاهليت استفاده از آنها را ممنوع مي‌دانستند و اين بدعت در اسلام ممنوع شد) ولي كساني كه کافر شدند بر خدا دروغ ميبندند... و هنگامي كه به آنها گفته شود، به سوي آنچه خدا نازل كرده و به سوي پيامبر بيائيد ميگويند آنچه را از پدران خود يافته ايم ما را بس است!....» ۲.۲ - توجیه اعمال نارواوفاداری مشرکان صدر اسلام به سنت‌های نیاکان خود، در توجیه اعمال زشت خود: «واذا فعلوا فـحشة قالوا وجدنا علیهآ ءابآءنا...؛و هنگامي كه كار زشتي انجام ميدهند ميگويند پدران خود را بر اين عمل ديديم....» ۲.۳ - دل‌بستگی به سنت نیاکانواپس گرایی و دل بستگی مشرکان، به سنت‌های پدرانشان: ۱. «فلاتک فی مریة مما یعبد هـؤلاء ما یعبدون الا کما یعبدءابآؤ هم من قبل...؛شک و ترديدي در معبودهائي كه آنها مي‌پرستند بخود راه مده، آنها همان گونه اين معبودها را پرستش مي‌كنند كه پدرانشان قبلا مي‌پرستيدند....» ۲. «واذا قیل لهم اتبعوا ما انزل الله قالوا بل نتبع ما وجدنا علیه ءاباءنا...؛هنگامي كه به آنها گفته شود از آنچه خدا نازل كرده پيروي كنيد، ميگويند: نه، ما از چيزي پيروي مي‌كنيم كه پدران خود را بر آن يافتيم!....» ۳. «واذا تتلی علیهم ءایـتنا بینـت قالوا ما هـذا الا رجل یرید ان یصدکم عما کان یعبد ءاباؤکم...؛هنگامي كه آيات روشنگر ما بر آنها خوانده شود ميگويند او فقط مردي است كه ميخواهد شما را از آنچه پدرانتان پرستش ميكردند باز دارد....» ۴. «وقالوا لو شاء الرحمـن ما عبدنـهم... • ام ءاتینـهم کتـبا من قبله فهم به مستمسکون• بل قالوا انا وجدنا ءاباءنا علی امة وانا علی ءاثـرهم مهتدون؛آنان گفتند اگر خدا مي‌خواست ما آنها را پرستش نمي‌كرديم... يا اينكه ما كتابي پيش از اين به آنها داده ايم و آنها به آن تمسك ميجويند؟ بلكه آنها ميگويند ما نياكان خود را بر مذهبي يافتيم و ما نيز به آثار آنها هدایت شده ايم.» ۲.۴ - پیروی از آیین نیاکانعقیده ارتجاعی مشرکان، منشا پیروی آنان از آیین نیاکان خود در برابر دعوت پیامبران: «انهم الفوا ءاباءهم ضالین• فهم علی ءاثـرهم یهرعون؛چرا كه آنها پدران خود را گمراه يافتند. با اينحال با سرعت به دنبال آنان مي‌دوند.» ۳ - عناوین مرتبطاسطوره (قرآن). ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۵۴۹، برگرفته از مقاله «ارتجاع مشرکان». |